
Foto : Bert van Son
BLOG
Hoe Bert van Son (MUD Jeans) Lease A Jeans bedacht
Door: Jessica Merkens
Bert van Son werkte al meer dan 30 jaar in de kledingindustrie en zag de sector in die tijd steeds verder afglijden. Dat moet anders kunnen. In 2012 richtte de ondernemer daarom MUD Jeans op, het enige circulaire jeansmerk ter wereld. Mét een pionierend systeem: het leasen van je spijkerbroek. “Onze generatie heeft deze aarde eigenlijk een beetje verknald.”
"
Je kan honderd procent circulair zijn
Kledingindustrie vervuilender dan luchtvaart
“Het lijkt alsof we steeds verder de bodem opzoeken”, steekt Van Son gepassioneerd van wal. De oorzaak? Fast fashion. Van Son vloog als jonge textielimporteur de hele wereld over. Waar het eerst draaide om kwaliteit en de fabrieken hun zaken netjes op orde hadden, is dat nu compleet anders. De fabrieken verplaatsten van China naar Bangladesh, naar Myanmar. Kinderarbeid, mensen die blootgesteld worden aan giftige chemicaliën en gevaarlijke werkomstandigheden zijn aan de orde van de dag. “Grote kledingmerken zijn ingericht op enórme marges. Inkopers worden op pad gestuurd met de missie, ‘als je het tien cent goedkoper kan krijgen, dan moet je dat doen.” Van Son ziet daar nog steeds weinig beweging in. Duurzaamheids- en fairtrade campagnes van grote kledingmerken zijn ondoorzichtig en achter de schermen helemaal niet zo zuiver. Dat maakt het voor consumenten ook lastig om echt van onecht te onderscheiden, zegt Van Son. “Het is een industrie van hele grote boefjes.” En er wordt extreem overgeproduceerd. Inmiddels is de kledingindustrie vervuilender dan alle luchtvaart en zeetransport samen. Van Son besloot zich te richten op de grootste vervuiler: spijkerbroeken. Ieder jaar worden er twee miljard van geproduceerd. “Vanaf de katoenplant tot aan de jeans in je kast gaat eigenlijk vanalles mis.”
Hoe MUD Jeans het doet
Het draait volgens Van Son vooral om verantwoordelijkheid te nemen voor je product, ook als deze de winkel verlaat in de tas van de consument: Extended Producer Responsibility. Dat betekent ook dat je zoveel mogelijk van je grondstoffen probeert terug te krijgen en opnieuw in te zetten. Hoe? Via twee systemen: statiegeld en het leasen van jeans. De spijkerbroeken die terugkomen worden versnipperd in vezels en in nieuw garen gesponnen, in een gespecialiseerde fabriek in Spanje. De nieuwe broeken bestaan voor 40 procent uit gerecycled materiaal. “We willen uiteindelijk van oude spijkerbroeken geheel nieuwe broeken maken zonder nieuwe grondstoffen bij te mengen. Dat begint nu te lukken.” “Alles moet kloppen in de keten”, vervolgt hij. Maar hoe doe je dat? Hoe garandeer je dat het productieproces van katoenplant tot klant netjes gebeurt? Door het overzichtelijk te houden, zegt Van Son. “We werken maar met twee stoffenfabrikanten en één jeansfabrikant.” En overzichtelijk houden betekent ook: geen grote wisselingen in de collectie met gekke wassingen of aan mode onderhevige modellen, maar uitgaan van een paar hoogwaardige basis broeken. “We werken maar met vijf verschillende stoffen.” En daar helpt een leasemodel bij: consumenten betalen een maandbedrag, daarvoor krijgen ze een abonnement op een spijkerbroek. Na een jaar kan je kiezen: of je houdt ‘m, of je ruilt de spijkerbroek om voor een nieuwe. Zo komen de grondstoffen ook weer bij je terug. Een vaste collectie en leaseabonnementen zorgen er ook voor dat MUD Jeans niet overproduceert.
Zware jaren
Het MUD Jeans concept was in de beginjaren moeilijk uit te leggen aan winkeliers en klanten. “We hebben zware jaren gehad”, zegt Van Son terugblikkend. Doordat de productiekosten een stuk hoger zijn dan bij reguliere spijkerbroeken, is de marge kleiner om als onbekend merk aan marketing en promotie te doen. Daarnaast was het een hele uitdaging om het leasesysteem aan de achterkant goed draaiend te krijgen. De financiële afwikkeling en de software daarvoor, de boekhoudkundige kant. “Vrienden belden mij op. ‘Joh Bert, leuk dat leasemodel. Maar ga je ook nog iets van mijn rekening afschrijven?”. Financiering van de bank was ook een uitdaging. “Daar wilde in 2012 geen enkele bank aan beginnen, dat hebben we zelf moeten doen.” Bij een abonnementsstructuur heb je geen snelle verkoop van de producten die je maakt of inkoopt. De kosten lopen dus eerst aardig op. “Bij het hokje liquiditeitsprognose vielen wij al af, als je al een paar jaar verlies maakt en er zit nauwelijks muziek in, dan gaat een bank echt niet meedoen.” Dat is nu gelukkig wel wat veranderd, zegt van Son. Banken willen meer meedenken over andere financieringsmodellen, ook bij abonnementsstructuren.
"
Leuk dat leasemodel. Maar ga je ook nog iets van mijn rekening afschrijven?
"
Je kijkt anders naar kleding, terug naar je eigen kracht en creativiteit
Honderd procent circulair zijn
De bewustwording bij consumenten is de laatste jaren groter geworden. Waarom zou je eigenlijk vijftien spijkerbroeken in je kast moeten hebben liggen? Tweedehands kleding is populair. Geweldig, vindt Van Son. “Je kijkt anders naar kleding, terug naar je eigen kracht en creativiteit. In plaats van dat je over High Street loopt en er vanalles naar je gepusht wordt. En daarnaast, als we nu stoppen met produceren, loopt er over een jaar echt niemand in zijn onderbroek”, benadrukt Van Son nog maar eens. Inmiddels is er ook een oplossing bedacht zodat retailers het leaseconcept in de winkel aan kunnen bieden. Ze krijgen een commissie als consumenten bij hen een leasecontract voor een spijkerbroek afsluiten. Dat heeft een bijkomend voordeel: de winkel hoeft niet met enorme voorraden te werken. Kan je als bedrijf compleet bestaan van leasemodellen? Van Son denkt dat je altijd een hybride vorm nodig hebt, van verkopen en leasen. “Maar je kan wel honderd procent circulair zijn.” Hij hoopt dat het MUD Jeans businessmodel door andere bedrijven overgenomen wordt, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. Zodat de productie ook dichterbij huis kan blijven. “We willen niet met het groene vingertje wijzen. We willen een eerlijk product maken. Dat is onze boodschap.”
Beluister de GIBL podcast over MUD Jeans met Bert van Son

Licht als een service nodig?
Onze lichtexperts helpen je graag met verlichten; van tekentafel tot realisatie.
Bel ons op + 033 455 77 10 of mail Johan van Zeist.